Pomocne linki
Higienistka stomatologiczna odgrywa kluczową rolę w dostarczaniu pacjentom informacji z zakresu prawidłowej kontroli biofilmu w jamie ustnej. Edukacja pacjenta stanowi strategiczne działanie w celu utrzymania zdrowia jego jamy ustnej. Warto więc bliżej przyjrzeć się najnowszym trendom i strategiom, jakie higienistki stomatologiczne stosują w celu efektywnej edukacji swoich pacjentów.
Rozwój dziedziny higieny jamy ustnej
W miarę postępu technologii i nauk medycznych (w tym stomatologii) rozwój dziedziny jaką jest profilaktyka stomatologiczna stała się bardziej zindywidualizowana. Pacjenci są teraz znacznie bardziej świadomi wpływu działań profilaktycznych na swoje zdrowie, co stawia przed higienistkami stomatologicznymi nowe wyzwania w dziedzinie edukacji.
Zaawansowane strategie instruktażowe stają się nieodzownym narzędziem w promowaniu świadomej opieki nad jamą ustną. Wymaga to od higienistek stałego rozwoju zawodowego nie tylko w obszarze technik profesjonalnej kontroli biofilmu, czyli higienizacji pacjenta, ale przede wszystkim kompetencji miękkich i dobrej znajomości dostępnych przyborów, urządzeń i produktów do domowej higieny jamy ustnej. Z jednej strony powinna stosować odpowiednie techniki komunikacji np. SMART dla sprecyzowania i uświadomienia pacjentowi jego potrzeby klinicznej (cel) i zmotywowania go do jego osiągnięcia, a z drugiej strony zobligowana jest do znajomości wspomnianych artykułów do mycia zębów, aby móc wskazać pacjentowi dla niego odpowiednie. Nie bez znaczenia jest tu również otwartość klinicysty na nowe technologie i kanały komunikacyjne oraz jego gotowość do tworzenia odpowiednich treści na Social Media.
Wpływ technologii na edukację pacjentów
Technologie cyfrowe i nowoczesne narzędzia komunikacyjne odgrywają dużą rolę w transformacji procesu edukacji pacjentów. Higienistki stomatologiczne wykorzystują interaktywne prezentacje, wizualizacje 3D i symulacje, aby bardziej angażować pacjentów w proces nauki. Dzięki temu pacjenci mogą lepiej zrozumieć skomplikowane dla nich koncepcje związane z higieną jamy ustnej, co z kolei przekłada się na zwiększenie ich zaangażowania w czynności higieniczne. Świetnym rozwiązaniem są np. filmy edukacyjne wyświetlane w poczekalni gabinetów stomatologicznych oraz używanie podczas instruktażu przez klinicystów kamery lub skanera w celu wizualizacji stanu jamy ustnej.
Pozytywnym zjawiskiem jest obecność coraz większej ilości kont edukacyjnych prowadzonych przez higienistki i innych członków zespołu stomatologicznego w Social Media. W obszarze takich platform jak Instagram, Facebook, czy TikTok możemy spotkać branżowych twórców przedstawiających ważne informacje z zakresu profilaktyki stomatologicznej w sposób lekki i przystępny. Takie aktywności są bardzo pożądane i wpływają na kształtowanie prozdrowotne zwłaszcza młodego pokolenia.
Zindywidualizowany plan edukacyjny
Jednym z kluczowych elementów zaawansowanych strategii instruktażu jest określenie stanu wyjściowego, czyli zobrazowanie stanu klinicznego jamy ustnej pacjenta. Klinicysta może do tego wykorzystać aparat, kamerę wewnątrzustną, skaner lub zwykłe lustro. W tym celu wybarwia za pomocą odpowiednich preparatów (np. Discloser EMS) biofilm znajdujący się na zębach i/lub innych uzupełnieniach w jamie ustnej pacjenta i wskazuje pacjentowi obszary jego niedociągnięć higienicznych (są one wybarwione na ciemnoniebieski kolor).
Jest to najczęściej punkt zwrotny dla pacjenta, który zazwyczaj nie ma świadomości prawdziwego stanu higieny swojego uzębienia. Ten etap stanowi również podstawę do stworzenia zindywidualizowanego planu edukacyjnego. Higienistki stomatologiczne analizują indywidualne potrzeby i stan zdrowia pacjenta, co pozwala im dostosować instruktaż do konkretnych wymagań. Dopasowanie planu edukacyjnego zwiększa skuteczność przekazywanej wiedzy i zachęca pacjentów do aktywnego zaangażowania się w dbanie o higienę jamy ustnej. Higienistki kładą nacisk na prewencję i wskazują pacjentom korzyści ze skutecznych praktyk higienicznych, regularnych kontroli i właściwej diety. To podejście zmienia mentalność pacjentów, skłaniając ich do zatroszczenia się o zdrowie swoich zębów i dziąseł.
Hasłem przewodnim higienistki podczas instruktażu jest: Instruuj, motywuj i wspieraj swojego pacjenta.
Fot. 1. Stan po wybarwieniu biofilmu – identyfikacja obszarów akumulacji biofilmu w jamie ustnej pacjenta
Rola pacjenta w procesie edukacji
Współczesna edukacja pacjentów to także proces partnerski, gdzie aktywne uczestnictwo pacjenta jest nieodzowne do osiągnięcia pożądanych wyników. Higienistki angażują pacjentów w dialog, zachęcając ich do zadawania pytań, dzielenia się obawami i uczestniczenia w podejmowaniu decyzji dotyczących opieki nad jamą ustną. Taka otwarta komunikacja tworzy więź między higienistką a pacjentem, co sprzyja lepszemu zrozumieniu i przyswajaniu informacji.
Przekazywana od wieków sentencja Najdroższa profilaktyka jest tańsza od leczenia nadal jest aktualna i praktykowana przez higienistki promujące proaktywne podejście do opieki nad jamą ustną.
Autor: dr n. med. hig. stom. Katarzyna Ostrowska